Bạn có thường xuyên cảm thấy đau mỏi vùng quai hàm gần tai? Bạn có nghe thấy tiếng “lục cục” hay “lạo xạo” mỗi khi há miệng hoặc nhai? Bạn bị đau đầu, đau cổ vai gáy dai dẳng mà không rõ nguyên nhân? Nếu câu trả lời là có, rất có thể bạn đang gặp phải các vấn đề liên quan đến Rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ/TMD).
Đây là một tình trạng phức tạp nhưng khá phổ biến, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống. Tại Nha Khoa Liên Thanh (Hà Nội), với kinh nghiệm trong lĩnh vực nha khoa khớp cắn, chúng tôi hiểu rõ những phiền toái mà tình trạng này gây ra. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết sớm các dấu hiệu và tìm hiểu các phương pháp xử lý hiệu quả.
Khớp Thái Dương Hàm Là Gì và Tại Sao Lại Bị Rối Loạn?
Khớp thái dương hàm là khớp động duy nhất của vùng đầu mặt, kết nối xương hàm dưới với xương sọ, nằm ngay trước tai của bạn. Khớp này đóng vai trò then chốt trong các hoạt động hàng ngày như ăn, nói, cười, ngáp.
Rối loạn khớp thái dương hàm (TMD) là thuật ngữ chung chỉ các vấn đề gây đau và rối loạn chức năng của khớp này và các cơ xung quanh. Nguyên nhân gây ra tình trạng này thường rất đa dạng và phức tạp, bao gồm:
- Stress và tật nghiến răng: Căng thẳng thần kinh dẫn đến việc siết chặt hàm hoặc nghiến răng (đặc biệt khi ngủ), gây áp lực quá tải lên khớp.
- Sai khớp cắn: Sự ăn khớp không đồng đều giữa hai hàm răng khiến khớp phải hoạt động lệch và quá sức.
- Chấn thương: Va đập trực tiếp vào vùng hàm, cằm hoặc đầu.
- Thói quen xấu: Chống cằm, nhai kẹo cao su liên tục, chỉ nhai một bên hàm, cắn móng tay…
- Các bệnh lý khác: Viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp…
Cách Nhận Biết Sớm Các Dấu Hiệu Rối Loạn Khớp Thái Dương Hàm
Hãy lắng nghe cơ thể mình. Các triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:
- Đau: Đây là dấu hiệu dễ nhận thấy nhất. Cơn đau có thể xuất hiện ở vùng trước tai, trong khớp, lan ra cơ mặt, thái dương, cổ, vai, gáy.
- Tiếng kêu khớp: Nghe thấy tiếng “lục cục”, “lách cách” (clicking) hoặc tiếng “lạo xạo” như cát (crepitus) khi há miệng, ngậm miệng hoặc nhai.
- Giới hạn vận động hàm: Cảm thấy khó há miệng to, há miệng bị lệch sang một bên, hoặc cảm giác như khớp bị “kẹt” hay “trật” ra ngoài.
- Các triệu chứng liên quan khác:
- Đau đầu, chóng mặt không rõ nguyên nhân.
- Đau tai, ù tai, cảm giác đầy tai.
- Đau và nhạy cảm ở răng.
- Mỏi cơ mặt, đặc biệt là vào buổi sáng sau khi ngủ dậy.
Phương Pháp Xử Lý và Điều Trị Hiệu Quả
Tùy vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng, có nhiều phương pháp để quản lý và điều trị rối loạn khớp thái dương hàm:
1. Các Biện Pháp Tự Chăm Sóc Tại Nhà (Áp dụng cho giai đoạn nhẹ):
- Cho khớp hàm nghỉ ngơi: Ưu tiên ăn thức ăn mềm, cắt nhỏ, tránh các món dai, cứng. Hạn chế há miệng quá to (khi ngáp, hát).
- Chườm ấm/lạnh: Chườm ấm có thể giúp thư giãn cơ, trong khi chườm lạnh giúp giảm viêm và đau cấp tính.
- Massage và bài tập vật lý trị liệu: Thực hiện các động tác massage nhẹ nhàng vùng cơ hàm và các bài tập kéo giãn hàm theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Quản lý stress: Tìm các phương pháp thư giãn như thiền, yoga, tập thể dục để giảm tình trạng siết chặt hàm vô thức.
2. Các Phương Pháp Điều Trị Chuyên Sâu Tại Nha Khoa Liên Thanh:
Khi các biện pháp tại nhà không hiệu quả, bạn cần đến sự can thiệp chuyên nghiệp:
- Đeo máng nhai (Máng chống nghiến/Máng thư giãn): Đây là phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả nhất. Máng nhai được thiết kế riêng cho từng người, giúp đặt lại vị trí hàm dưới ở tư thế thư giãn, bảo vệ răng khỏi tác hại của việc nghiến răng và giảm áp lực lên khớp.
- Điều chỉnh khớp cắn: Nếu nguyên nhân đến từ sai khớp cắn, bác sĩ có thể thực hiện mài chỉnh một vài điểm cộm trên răng hoặc chỉ định chỉnh nha (niềng răng) để đưa khớp cắn về vị trí lý tưởng.
- Vật lý trị liệu chuyên sâu: Sử dụng các thiết bị như sóng siêu âm trị liệu, tia laser công suất thấp để giảm đau, giảm viêm và tăng tuần hoàn máu tại vùng khớp.
- Sử dụng thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc giảm đau, chống viêm hoặc thuốc giãn cơ trong thời gian ngắn để kiểm soát các triệu- chứng cấp tính.
- Can thiệp xâm lấn (Hiếm gặp): Các phương pháp như tiêm nội khớp hoặc phẫu thuật chỉ được xem xét đến như giải pháp cuối cùng cho những trường hợp rất nặng và không đáp ứng với các điều trị bảo tồn.
Khi Nào Bạn Cần Gặp Bác Sĩ?
Đừng tự chịu đựng cơn đau. Hãy đến gặp bác sĩ tại Nha Khoa Liên Thanh ngay nếu bạn gặp phải:
- Cơn đau kéo dài, dữ dội, ảnh hưởng đến việc ăn uống và sinh hoạt.
- Không thể há miệng hoặc ngậm miệng lại một cách bình thường.
- Tiếng kêu khớp ngày càng to và thường xuyên hơn.
- Các triệu chứng không thuyên giảm sau khi đã áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà.
Lời kết
Rối loạn khớp thái dương hàm là một tình trạng y khoa có thể điều trị được. Việc chẩn đoán chính xác nguyên nhân là chìa khóa để có một kế hoạch điều trị thành công. Đừng để những cơn đau và sự khó chịu cản trở cuộc sống của bạn.
Tại Nha Khoa Liên Thanh, với đội ngũ y bác sĩ am hiểu sâu về khớp cắn và các bệnh lý hàm mặt, chúng tôi sẽ giúp bạn tìm ra nguyên nhân gốc rễ và đưa ra giải pháp điều trị phù hợp, hiệu quả nhất. Hãy chủ động chăm sóc sức khỏe của mình ngay hôm nay.